Fotografia: Pomysł na prezent - aparat kompaktowy z wymienną optyką

O sprzęcie ogólnie

Od kiedy w 2008 roku Olympus oraz Panasonic zaprezentowały system Mikro Cztery Trzecie, obserwujemy ciągły wzrost popularności tej nietypowej kategorii sprzętu fotograficznego, jaką stanowią aparaty kompaktowe z wymienną optyką. Na początku bieżącego roku pierwszy model "bezlusterkowca" zaprezentował również Samsung, a kilka miesięcy później do grona ich producentów dołączył koncern Sony. W efekcie, uwzględniając różne wersje i warianty, do wyboru mamy kilkanaście modeli w trzech osobnych systemach.

Na który się zdecydować? Czy jest to dobry pomysł na prezent świąteczny? I czy warto w ogóle inwestować w takie rozwiązanie?

Zanim odpowiemy na te pytania, najpierw spróbujmy wyjaśnić, na czym polega istota tajemniczego "bezlusterkowca" i jak jest zbudowany. Ogólnie rzecz ujmując jest to lustrzanka, której pozbawiano systemu luster i pryzmatów, [comment]pozostawiając jedynie ekran LCD (czasami uzupełniany również o wizjer elektroniczny). Dzięki takiej redukcji możliwe stało się zmniejszenie rozmiarów i wagi korpusu aparatu, jednak kosztem szybkości autofocusa oraz precyzji klasycznego wizjera. W efekcie powstała hybryda łącząca cechy kompaktów i lustrzanek – aparat poręczny i przyjazny w użytkowaniu z jednej strony, z drugiej natomiast oferujący jakość obrazu lustrzanki.

Aparaty kompaktowe z wymienną optyką są nowością na rynku fotograficznym, stąd pojawiają się pewne problemy z nazewnictwem i klasyfikacją tego sprzętu. W krajach anglojęzycznych przyjęła się nazwa "EVIL" (skrót od "Electronic Viewfinder, Interchangeable Lens"). W Polsce najczęściej mówimy o "bezlusterkowcu", mimo iż zwykłe kompakty również są pozbawione lustra. Drugim terminem jest natomiast nieco przydługi "aparat kompaktowy z wymienną optyką", co również nie jest najlepszym rozwiązaniem, ponieważ zdecydowanie ma on więcej cech wspólnych z lustrzanką niż z kompaktem. Czas pokaże, czy doczekamy się również w naszym języku bardziej adekwatnego terminu.

Do kogo adresowany jest ten wynalazek? Połączenie zmniejszonej wagi z dobrą jakością obrazu sprawia, że jest to idealny aparat dla podróżników – fotografów, którzy muszą liczyć każdy kilogram niesionego wyposażenia. Czy to podczas wyprawy w góry, czy też sprawdzania wagi bagażu podręcznego na lotnisku, lekkość "bezlusterkowca" jest jego niewątpliwym atutem. Dla tych, którym do tej pory przeszkadzała nieporęczność lustrzanki, a jakość zdjęć z cyfrowego kompaktu była niezadowalająca, z pewnością będzie to ciekawa alternatywa. Drugą grupą, dla której tego typu aparat byłby również dobrym rozwiązaniem są mniej zaawansowani użytkownicy, którzy chcą zgłębiać tajniki fotografii. "Bezlusterkowiec" może więc spełnić oczekiwania tych, których lustrzanki do tej pory onieśmielały, czy to z powodu znacznych rozmiarów, czy też skomplikowania i trudności obsługi.

Cechy, na które warto zwrócić uwagę przy wyborze kompaktu z wymienna optyką są w zasadzie takie same, jak w przypadku lustrzanki. Przede wszystkim ważne są osiągi matrycy – zwłaszcza ilość generowanego szumu na wyższych czułościach ISO, w mniejszym natomiast stopniu rozdzielczość (ilość megapikseli). W drugiej kolejności istotne są: szybkość działania aparatu (w szczególności jego sytemu autofocusa), a także zdolność do właściwego oddawania koloru. Funkcjonalność, solidność wykonania oraz wielkość i rodzaj ekranu LCD to pozostałe z cech, które mogą zaważyć na wyborze "bezlusterkowca".

Należy pamiętać, że podobnie jak w przypadku lustrzanek, także tutaj ogromne znaczenie mają obiektywy – ich rodzaj, wybór, jakość i dostępność. Warto zastanowić się, jakiego typu optyki będziemy potrzebowali: stałogniskowej o dużej jasności, czy też uniwersalnego super-zoomu? Szerokokątnej, a może teleobiektywu? Aby ułatwić Państwu wybór, omówienie dostępnych aparatów uszeregowaliśmy według ich systemów (standardów), wyszczególniając, jakie obiektywy dostajemy do wyboru w każdym z przypadków.

 

 

Oferta rynkowa

 

 

 

 

	Standard Mikro Cztery Trzecie jest systemem otwartym, z założenia tworzonym przez wielu producentów. Zwiększa to wybór aparatów i akcesoriów jednego standardu oraz umożliwia bezproblemowe łączenie ich, mimo iż są odmiennych marek. Obecnie, reprezentowany przez Olympusa i Panasonica system obejmuje w sumie 9 aparatów i 17 obiektywów. Możliwe jest również podpięcie za pomocą specjalnego adaptera obiektywów stosowanych w lustrzankach standardu 4/3 (do wyboru znajdziemy około 50 modeli). Charakterystyczne dla tego systemu jest zastosowanie stosunkowo niewielkiej matrycy o rozmiarze 17,3 x 13 mm, której konstrukcja co prawda ułatwia miniaturyzację korpusów i obiektywów, jednak najczęściej ustępuje jakością obrazu matrycom APS-C używanym przez konkurencję.
	Najnowszym modelem Olympusa w tej klasie sprzętu jest PEN E-PL1. Jego serce stanowi matryca 12,2 megapikseli umożliwiająca fotografowanie w zakresie czułości ISO 100–3200. Zdjęcia seryjne wykonywać można z prędkością trzech klatek na sekundę – do dziesięciu zdjęć w formacie RAW w jednej serii. Aparat dysponuje wyświetlaczem 2,7" o rozdzielczości 230 tysięcy pikseli, a jego waga wraz z akumulatorem wynosi 360 g. Charakterystyczną cechą dla serii PEN jest obecność stabilizacji mechanicznej matrycy, z której możemy korzystać bez względu na rodzaj podpiętego obiektywu. W odróżnieniu od wcześniejszych modeli, E-PL1 posiada wbudowaną lampę błyskową. Warto również zaznaczyć, że obiektyw standardowy, dodawany przez producenta w zestawie, jest zdecydowanie mniejszy niż konstrukcje konkurencji, chociaż optycznie niczym im nie ustępuje.
	Tegoroczna propozycja Panasonica to Lumix DMC-G2. Jest to aparat nieco większy i cięższy od E-PL1 – waży 428 g z akumulatorem, a wyprofilowany uchwyt na dłoń upodobnia go do lustrzanek. Również wyposażenie tego modelu w wizjer elektroniczny pogłębia to wrażenie. Matryca w G2 ma rozdzielczość 12 milionów pikseli, a zakres czułości wynosi 100–6400 ISO, przy czym poziom szumów nie odbiega od występującego w Olympusie. Prędkość zdjęć seryjnych wynosi 3,2 kl/s – do siedmiu plików RAW w serii. Aparat wyposażany jest w wysokiej klasy dotykowy, 3-calowy wyświetlacz LCD o rozdzielczości 460 tysięcy pikseli, który można obracać w pionie i poziomie.
	Rodzina NX jest dziełem firmy Samsung. System w chwili obecnej liczy sobie trzy korpusy i pięć obiektywów. Tym, co odróżnia NX-y od aparatów Mikro 4/3 jest przede wszystkim zastosowanie matrycy w standardzie APS-C – o rozmiarach 23,4 x 15,6 mm. Różnicę można odczuć zwłaszcza podczas wykonywania zdjęć na wysokich czułościach ISO, gdzie ujawnia się przewaga systemu NX. Z kolei jego słabą stroną jest mniejsza dostępność optyki, a zwłaszcza brak obiektywów szerokokątnych.
	Jednym z najnowszych modeli Samsunga jest NX10 – aparat wyposażony w matrycę o 14 milionach pikseli. Zakres dostępnych czułości wynosi 100–3200 ISO, natomiast zdjęcia seryjne można wykonywać z prędkością trzech klatek na sekundę do trzech RAWów w serii. Aparat jest minimalnie mniejszy i lżejszy (414 g z baterią i kartą SD) od Panasonica G2, mimo iż jest podobnie jak on wyposażony w trzycalowy wyświetlacz LCD (AMOLED 614 tysięcy punktów) oraz wizjer elektroniczny.
	Trzecim systemem – najmłodszym z dostępnych na rynku – jest Sony NEX. Podobnie jak NX, zastosowanie znalazły tutaj matryce w formacie APS-C. Na rynku możemy odnaleźć obecnie jedynie dwa aparaty i trzy obiektywy tego standardu, jednak dzięki odpowiedniemu adapterowi można skorzystać również z licznej palety obiektów Sony Alpha.
	Aparaty Sony NEX-3 oraz NEX-5 to bliźniacze konstrukcje o rozmiarach zredukowanych do minimum. W obu zamontowano tę samą matrycę 14,2 megapikseli, która dzięki wykonaniu w technologii Exmor APS HD CMOS, zapewnia wysoką jakość obrazu i minimalizację poziomu szumów. Pod tym względem nowe aparaty Sony zdecydowanie wygrywają z konkurencją. Dostępny zakres czułości to w obu przypadkach od 200 aż do 12800 ISO. Z kolei prędkość zdjęć seryjnych wynosi 2,3 kl/s – do siedmiu plików RAW w serii. Aparaty różnią się przede wszystkim obudową, która w przypadku NEX-5 jest wykonana ze stopu magnezu, natomiast w NEX-3 jest plastikowa. Drugą przewagą wyższego modelu jest możliwość rejestracji wideo w rozdzielczości Full HD (1920 x 1080).

 

Wśród nowych propozycji aparatów "pomostowych", łatwo można zauważyć dwie wyraźnie zarysowujące się tendencje. Z jednej strony pojawiają się konstrukcje o wyglądzie i funkcjonalności zbliżonych do lustrzanki, jednak mniejsze i lżejsze, takie jak Panasonic Lumix DMC-G2 czy też Samsung NX10. Trafią one prawdopodobnie w gusta zaawansowanych amatorów i sprawdzą się podczas intensywnego fotografowania. Z drugiej strony pojawiają się konstrukcje takie jak seria Olympus PEN, czy Sony NEX-3 i NEX-5, czyli aparaty o wymiarach zredukowanych całkowicie do minimum. Stanowią one cenną propozycję dla użytkowników ceniących sobie dyskrecję. W połączeniu z dostępnym w każdym z systemów ultra-cienkim obiektywem typu "pancake", taki aparat można schować w kieszeni niczym zwykły kompakt, a mimo to wciąż mieć do dyspozycji jakość zdjęć lustrzanki.

  

Zestawienie dostępnego sprzętu

 

 

 

 

Aparaty  systemu Mikro Cztery Trzecie

Aparat	Matryca	Zakres ISO	Zdjęcia seryjne	Lampa błyskowa	Ekran LCD	Wizjer	Wymiary i waga	Cena*
Olympus PEN E-P1	4/3" Live-MOS 12,2 MP	100 - 6400	3 kl/s - 10 RAW	brak wbudowanej, stopka akcesoriów	3", 230.000 p.	opcjonalnie zewnętrzny optyczny	120.5 x 70.0 x 35.0 mm, ok. 395 g (z akumulatorem)	1487 - 3772
Olympus PEN E-P2	4/3" Live-MOS 12,2 MP	100 - 6400	3 kl/s - 10 RAW	brak wbudowanej, stopka akcesoriów	3", 230.000 p.	opcjonalnie zewnętrzny optyczy lub elektroniczny	120.5 x 70.0 x 35.0 mm, ok. 395 g (z akumulatorem)	2620 - 4279
Olympus PEN E-PL1	4/3" Live-MOS 12,2 MP	100 - 3200	3 kl/s - 10 RAW	wbudowana, stopka akcesoriów	2,7", 230.000 p.	opcjonalnie zewnętrzny optyczy lub elektroniczny	120.6 x 69.9 x 36.4 mm, ok. 360 g (z akumulatorem)	1448 - 4359
Panasonic Lumix DMC-G1	4/3" Live-MOS 12,1 MP	100 - 3200	3 kl/s - 7 RAW	wbudowana, stopka akcesoriów	3", 460.000 p. odchylany, obrotowy	elektroniczny LCD 1.440.000 p.	124 x 83.6 x 45 mm,ok. 435 g (z akumulatorem i kartą SD)	1563 - 2566
Panasonic Lumix DMC-G2	4/3" Live-MOS 12 MP	100 - 6400	3,2 kl/s - 7 RAW	wbudowana, stopka akcesoriów	3", 460.000 p. dotykowy, odchylany, obrotowy	elektroniczny LCD 1.440.000 p.	124 x 83.6 x 74 mm,ok. 428 g (z akumulatorem i kartą SD)	2899
Panasonic Lumix DMC-G10	4/3" Live-MOS 12 MP	100 - 6400	3,2 kl/s - 7 RAW	wbudowana, stopka akcesoriów	3", 460.000 p.	elektroniczny LCD 202.000 p.	124 x 83.6 x 74 mm, ok. 393 g (z akumulatorem)	1727 - 2222
Panasonic Lumix DMC-GF1	4/3" Live-MOS 12,1 MP	100 - 3200	3 kl/s - 7 RAW	wbudowana, stopka akcesoriów	3", 460.000 p.	opcjonalnie zewnętrzny elektroniczny	119 x 71 x 36.3mmok. 340 g (z akumulatorem)	2299 - 3149
Panasonic Lumix DMC-GH1	4/3" Live-MOS 12,1 MP	100 - 3200	3 kl/s - 7 RAW	wbudowana, stopka akcesoriów	3", 460.000 p. odchylany, obrotowy	elektroniczny LCD 1.440.000 p.	124 x 83.6 x 45 mm,ok. 440 g (z akumulatorem)	3064 - 5569
Panasonic Lumix DMC-GH2	4/3" Live-MOS 16 MP	100 - 12800	5 kl/s - 7 RAW	wbudowana, stopka akcesoriów	3", 460.000 p. dotykowy, odchylany, obrotowy	elektroniczny LCD 1.533.600 p.	124 x 89.6 x 75.8 mm, ok. 444 g (z akumulatorem i kartą SD)	***

* ceny zestawów: aparat + obiektyw standardowy zoom wg serwisu Skapiec.pl na dzień 11.10.2010

*** cena na rynku polskim nieznana w momencie pisania artykułu

 

Obiektywy systemu Mikro Cztery Trzecie

Obiektyw	Zakres  ogniskowych (ekwiwalent dla 35mm)	Jasność maksymalna	Wymiary i waga	Cena*
Olympus M.ZUIKO DIGITAL ED 40-150mm 1:4.0-5.6	80-300mm	4.0-5.6	63.5 x 83 mm, 190 g	***
Olympus M.ZUIKO DIGITAL ED 75-300mm 1:4.8-6.7	150-600mm	4.8-6.7	70 x 116 mm, 430 g	***
Olympus M. ZUIKO DIGITAL ED 9-18mm 1:4.0-5.6	18-36mm	4.0-5.6	56.5 x 49.5 m, 155 g	2149-2389
Olympus M. ZUIKO DIGITAL ED 14-150mm 1:4.0-5.6	28-300mm	4.0-5.6	63.5 x 83 mm, 290 g	1999-2247
Olympus M.ZUIKO DIGITAL ED 14-42mm 1:3.5-5.6	28-84mm	3.5-.5.6	62 x 43.5 mm, 150 g	1189-4359
Olympus M.ZUIKO DIGITAL 17mm 1:2.8 Pancake	34mm	2.8	57 x 22 mm, 71 g	1099-1499
Panasonic Leica DG Macro-Elmarit 45mm f/2.8 ASPH	90mm	2.8	63 x 62.5 mm, 225 g	2936-3199
Panasonic Lumix G 20mm f/1.7 ASPH	40mm	1.7	63 x 25.5 mm, 100 g	1462-1699
Panasonic Lumix G Vario 45-200 mm f/4.0-5.6	90-400mm	4.0-5.6	70 x 100 mm, 380 g	1305-1449
Panasonic Lumix G Vario 7-14mm f/4.0 ASPH	14-28mm	4.0	70 x 83.1 mm, 300 g	4499-4599
Panasonic Lumix G Vario HD 14-140mm f/4.0-5.8 ASPH	28-280mm	3.5	70 x 84 mm, 460 g	2958-3399
Panasonic Lumix G Fisheye 8 mm f/3.5	16mm	3.5	60.7 x 51.7 mm, 165 g	***
Panasonic Lumix G Vario 14-42 mm f/3.5-5.6 ASPH	28-84mm	3.5-5.6	61 x 64 mm, 165 g	dostępny tylko w zestawie z aparatem
Panasonic Lumix G Vario 14-45 mm f/3.5-5.6 ASPH	28-90mm	3.5-5.6	60 x 60 mm, 195 g	dostępny tylko na rynku wtórnym

 * ceny wg serwisu Skapiec.pl na dzień 11.10.2010

*** cena na rynku polskim nieznana w momencie pisania artykułu

 

Aparaty Samsung NX

Aparat	Matryca	Zakres ISO	Zdjęcia seryjne	Lampa błyskowa	Ekran LCD	Wizjer	Wymiary i waga	Cena*
Samsung NX10	APS-C CMOS 14 MP	100-3200	3 kl/s - 3 RAW	wbudowana, stopka akcesoriów	3", 640.000 p.	elektroniczny LCD 921.000 p.	123 × 87 × 39.8 mm, ok. 414 g (z akumulatorem i karta pamięci)	1999-2600
Samsung NX100	APS-C CMOS 14MP	100-6400	3 kl/s - 3 RAW	brak wbudowanej, stopka akcesoriów	3", 640.000 p.	opcjonalnie zewnętrzny elektroniczny	120.5 × 71 × 34.5 mm, ok. 343 g (z akumulatorem i karta pamięci)	2221-2460
Samsung NX5	APS-C CMOS 14 MP	100-3200	3 kl/s - RAW	wbudowana, stopka akcesoriów	3", 230.000 p.	elektroniczny LCD 201.000 p.	123 × 87 × 39.8 mm, ok. 406 g (z akumulatorem i karta pamięci)	1776-2084

  * ceny zestawów: aparat + obiektyw standardowy zoom wg serwisu Skapiec.pl na dzień 11.10.2010

 

Obiektywy NX

Obiektyw	Zakres  ogniskowych (ekwiwalent dla 35mm)	Jasność maksymalna	Wymiary i waga	Cena*
Samsung NX 18-55 mm f/3.5-5.6 OIS	27-82,5mm	3.5-5.6	63 x 65.1 mm, 198 g	599
Samsung NX 20 mm f/2.8	30mm	2.8	62.2 x 24.5 mm, 89 g	***
Samsung NX 20-50 mm f/3.5-5.6 ED	30-75mm	3.5-5.6	64 x 39.8 m, 119 g	dostępny tylko w zestawie z aparatem
Samsung NX 30 mm f/2.0	45mm	2.0	61.5 x 21.5 mm, 85 g	891-1199
Samsung NX 50-200 mm f/4-5.6 ED OIS	75-300mm	4.0-5.6	70 x 100.5 mm, 417 g	665-749

 * ceny wg serwisu Skapiec.pl na dzień 11.10.2010

*** cena na rynku polskim nieznana w momencie pisania artykułu

 

 Aparaty Sony NEX

Aparat	Matryca	Zakres ISO	Zdjęcia seryjne	Lampa Błyskowa	Ekran LCD	Wizjer	Wymiary i waga	Cena*
Sony NEX-3	APS-C Exmor CMOS 14,2 MP	200-12800	2.3 kl/s - 7 RAW	zewnętrzna, w zestawie	3", 921.600 odchylany w pionie	opcjonalnie zewnętrzny optyczny	117.2 × 62.6 × 33.4 mm, 297 g (z akumulatorem i kartą pamięci)	1598-2700
Sony NEX-5	APS-C Exmor CMOS 14,2 MP	200-12800	2.3 kl/s - 7 RAW	zewnętrzna, w zestawie	3", 921.600 odchylany w pionie	opcjonalnie zewnętrzny optyczny	110.8 × 58.8 × 38.2 mm, 287 g (z akumulatorem i kartą pamięci)	2169-2709

  * ceny zestawów: aparat + obiektyw standardowy zoom wg serwisu Skapiec.pl na dzień 11.10.2010

 

Obiektywy Sony NEX

Obiektyw	Zakres  ogniskowych (ekwiwalent dla 35mm)	Jasność maksymalna	Wymiary i waga	Cena*
Sony E 16mm f2,8	24mm	2.8	62 x 22.5 mm, 67 g	553-550
Sony E 18-55 mm f3,5-5,6 OSS	27-82,5mm	3.5-5.6	62 x 60 mm, 194 g	1044-1049
Sony E 18-200 mm f3,5-6,3 OSS	27-300mm	3.5-6.3	75.5 x 99 mm, 524 g	3049

 * ceny wg serwisu Skapiec.pl na dzień 11.10.2010

 

Wybór redakcji

 

 

Wyróżnienie postanowiliśmy przyznać Olympusowi PEN E-PL1. Wyszliśmy z założenia, że na wartość aparatu w znacznym stopniu wpływa całokształt systemu, którego stanowi on część. Standard Mikro Cztery Trzecie, przede wszystkim pod względem ilości, ale również jakości dostępnej optyki oraz innych akcesoriów, przewyższa konkurencyjne systemy. Drugim wyróżnikiem nowego aparatu Olympusa jest stopień jego miniaturyzacji, który, w połączeniu z matrycą znaną z lustrzanek E-systemu, stwarza zupełnie nowe możliwości dla fotografujących.

 

 

Ponad 350 innych pomysłów znajdziecie w pozostałych artykułach z serii "Fotografia: Pomysł na prezent"