Czy człowiek jest jeszcze ważny? Rozpoczyna się festiwal Noorderlicht

Tegoroczna edycja festiwalu odbywa się pod hasłem „Human Condition” i – mówiąc skrótowo - koncentruje się na zagadnieniach związanych ze współczesną kondycją człowieka i ludzkości w ogóle. Mimo że to XX wiek jest wciąż uważany za najstraszliwszy czas dla ludzi, w kolejnej epoce, w której dziś żyjemy, przez ludźmi stają kolejne wyzwania i kolejne problemy, moralne, społeczne, polityczne.

Istnieje teoria, mówiąca że konflikt – to coś, co nadaje sens życiu, daje siłę napędową dla wszelkiego rozwoju. Jednocześnie konflikty sieją spustoszenie – nie tylko dosłowne, ale też niszczą ludzką psychikę. Pięcioro kuratorów - Stuart Franklin, Lauren Heinz, Simon Njami, Marc Prüst i Bas Vroege – na tegorocznym festiwalu Noorderlicht zorganizowało wystawy, w których podjęło się debaty na temat konfliktów we współczesnym świecie, ich sensów i skutków.

fot. Linda Forsell

„Za pomocą zdjęć, które czasem są jak uderzenie w twarz, a czasem „załażą za skórę”, festiwal pokazuje, że trzeba mówić o konfliktach, także tych, których nie widać” – mówią kuratorzy. Zaproszeni do udziału w festiwalu fotografowie o konfliktach mówią na bardzo różne sposoby. Stuart Franklin przygotował wystawę, na której zebrani fotografowie opowiadają wprost o najstraszniejszych współczesnych konfliktach, np. w Strefie Gazy; o wojennych maszynach; o losie ciężko rannych podczas zamieszek. Lauren Heinz na wystawie „Closing In” skupiła się na tych „konfliktach”, które nie są wojną, a codziennością, a w związku z tym rzadziej na nie zwracamy uwagę – pokazuje dokumenty na temat gangów działających w południowym Londynie, nieletnich przestępców z faweli w Caracas i nielegalnych imigrantów z Afryki. Simon Njami pod wspólnym tytułem „Ordinary Pain” zebrał prace, które pokazują, jak ludzie radzą sobie podczas konfliktów – nawet w czasie wojny przecież trzeba po prostu żyć...

fot. Vincent Delbrouck

Marc Prüst, kurator z Holandii przygotował wystawę „Lost”, na której fotografowie mówią o zderzaniu się indywidualizmu z wymogami społecznymi; o tym, czy dopasowując się do społeczeństwa musimy tracić siebie. Bas Vroege, jak sama mówi, za pomocą prac fotograficznych pisze „postmodernistyczną historię wizualną” – zestawia ze sobą bowiem prace bardzo różnych autorów, poświęcone najróżniejszym zagadnieniom, by w ten sposób unaocznić złożoność i wielorakość współczesnych konfliktów na świecie. Jej wystawa nosi tytuł „Multivocal Histories”.

fot. Lurdes R. Basolí
 

Wimowi Melisowi udało się na jednej wystawie zgromadzić osiem fotograficznych projektów, które mówią o fascynacji „urodą” i siłą wojennych maszyn, o tym, jak często fascynują one i wzbudzają zachwyt, a nie pamięta się o tym, że nie są niczym innym, jak maszynami do zabijania. Ten sam kurator jest też autorem najliczniejszej pod względem ilość zdjęć i autorów wystawy – na ekspozycji pt. „The Pursuit of Happiness” można zobaczyć zdjęcia blisko 70 autorów (w tym polskiej fotografki, Agnieszki Rayss). Nieprzebrana różnorodność tematów i form, które kurator zestawił razem ma widzowi dać możliwość poszukania nowych znaczeń, skojarzeń i refleksji na temat natury konfliktu.

fot. Agnieszka Rayss

Poza wymienionymi wystawami na festiwalu Noorderlicht można jeszcze zobaczyć projekt poświęcony stolicy Serbii, Belgradowi oraz zbiór zdjęć wojennych Teuna Voetena – fotograf zrobił je w Bośni, Iraku, Afganistanie, Kolumbii, Hondurasie, w Strefie Gazy, w Libanie i Sierra Leone.

Wszystkie szczegółowe informacje na temat festiwalu i pokazywanych tam zdjęć można znaleźć na stronie www.noorderlicht.com

fot. Wayne Liu