15 lat twórczości Annie Leibovitz

Annie Leibovitz to postać dość niezwykła w dziejach światowej fotografii. I to nie tylko ze względu na zdjęcia, jakie zrobiła. Jej działania artystyczne można chyba określić „wielopoziomowymi”.

Annie Leibovitz, fot. Susan Sontag

Annie zaczęła karierę na początku lat 70. i dość szybko stała się znana. Pierwszym magazynem, z którym zaczęła współpracować, było „The Reolling Stone”, jeden z najważniejszych pism muzycznych (w bardzo szerokim tego słowa znaczeniu, bo kreował także cała kulturę, nie tylko gusta muzyczne). Od tamtej pory bez ustanku właściwie zajmuje się fotografią komercyjną – robi zdjęcia do reklam, sesje mody, portrety znanych osób, które towarzyszą wywiadom z nimi w kolorowych magazynach. Gdyby zrobić listę najbardziej znanych, najważniejszych magazynów kolorowych świata (np. Vogue, Harpers Bazaar, Vanity Fair) – to okazałoby się, że Annie do każdego z nich robiła zdjęcia.

Mikhail Baryshnikov and Rob Besserer, Cumberland Island, Georgia, 1990, © Annie Leibovitz, from Annie Leibovitz: A Photographer’s Life, 1990–2005

Leibovitz jest doskonałą portrecistką – dzięki czemu od lat to gwiazdy zabiegają, by fotografka zrobiła im zdjęcie. Sesja u Annie jest jedną z większych nobilitacji, jaka może spotkać „celebrity”. Dzieje się tak z powodu wspomnianej tu już niezwykłości Leibovitz. Ona nigdy nie „wpadła” w komercję, nie rozmieniła się na drobne, nie zaczęła powielać własnych pomysłów, byle by tylko „się utrzymać”. Nie przyjmuje każdej propozycji, a do tych, które bierze, starannie się przygotowuje i żadnej nie „odwala”.

Susan at the House on Hedges Lane, 1988. Photograph © Annie Leibovitz. From Annie Leibovitz: A Photographer's Life, 1990–2005

Każda sesja jest więc osobnym projektem, od początku na nowo wyreżyserowanym, obmyślonym i perfekcyjnie wykonanym. Leibovitz udało się także połączyć „lekką prowokacyjność” z estetycznością. Bo większość jej zdjęć ma jakiś lekki „pieprz”, nigdy jednak nie wykracza poza granice dobrego smaku. Piękno jest w tych zdjęciach zawsze dominujące, Annie nigdy nie prowokowała dla pustego rozgłosu, nie zdobyła sławy jako ta, która łamie tabu.

Królowa Elżbieta II, fot. Annie Leibovitz

Fotografka ma także drugie oblicze – można by je nazwać „ideologicznym”. Przez wiele lat Annie związana była z Susan Sontag, teoretyczką sztuki, pisarką, krytyczką społeczną. Sontag wiązano (zmarła ma raka w 2004 roku) z ruchem feministycznym i bojowników o prawa człowieka, większość jej tekstów była „zaangażowana”. Leibovitz także uczestniczyła w tym ruchu. Wraz ze swoją partnerką wydała w 2000 roku album „Women”, poświęcony oczywiście kobietom – słynnym i zupełnie nie znanym, wykonującym najróżniejsze zawody, prowadzących różne tryby życia.

My brother Philip and my father, Silver Spring, Maryland, 1988, © Annie Leibovitz, from Annie Leibovitz: A Photographer’s Life, 1990–2005

Na wędrującej po świecie od lutego 2007 wystawie znalazło się 200 (!) zdjęć z ostatnich 15 lat działalności fotografki. Jednak nie są to tylko zdjęcia z kolorowych magazynów, ani nawet z prywatnych projektów. Można tam bowiem zobaczyć wiele fotografii pochodzących z najbardziej osobistego archiwum – zdjęć rodziny Leibovitz, przyjaciół, zdjęć zrobionych w sytuacjach prywatnych, wręcz intymnych.

Susan Sontag at Petra, Jordan, 1994, © Annie Leibovitz, from Annie Leibovitz: A Photographer’s Life, 1990–2005

Dzięki temu na wystawie można poznać inne oblicze amerykańskiej gwiazdy fotografii – ciepłą, rodzinną Annie, która robi zdjęcia nie tylko królowej Elżbiecie II, ale i własnemu bratu i ojcu podczas zwykłych wakacji.

Monument Valley,1993. Photograph © Annie Leibovitz. Courtesy of Condé Nast Traveller. From Annie Leibovitz: A Photographer's Life, 1990–2005

Kalendarium wystawy „Annie Leibovitz: A Photographer’s Life, 1990–2005”:
San Diego Museum of Art – 10.02-22.04.2007
High Museum of Art, Atlanta – 12.05 – 09.09. 2007
Corcoran Gallery, Washington, D.C., 13.10 – 13.01. 2008
de Young Museum, San Francisco, 9.02 - 11.05., 2008
Maison Européenne de la Photographie, Paris, 12.06 – 21.09.2008
National Portrait Gallery, London, 16.10.08 – 25.01. 2009
C/O Berlin, 21.02 – 17.05.2009
Palazzo Reale, Milan, 19.06 – 29.09.2009

Nicole Kidman, fot. Annie Leibovitz

Corcoran Gallery of Art
Corcoran College of Art + Design
500 Seventeenth Street NW
Washington, DC 20006
USA
http://www.corcoran.org